BIULETYN DLA RODZICA" UWAŻNOŚĆ"

Przedszkole Nr 61 Integracyjne

im. Wandy Chotomskiej

BIULETYN PEDAGOGICZNY

Uważność dla dziecka i rodzica

Uważność to koncentracja na chwili. Wyobraź sobie, że siedzisz w wygodnym fotelu rankiem na tarasie lub balkonie. W ręku trzymasz filiżankę kawy/herbaty. Popijasz napój małymi łykami. Poprzez pobliskie drzewa przedziera się słońce. Nikłe jeszcze promienie słoneczne przenikają powoli na taras, czujesz ciepłe promyki na swojej twarzy i na rękach. Robisz głęboki, powolny wdech, zaraz potem wydech i znów wdech i wydech. Oddychasz wolno, uważnie. Zamykasz oczy i kierujesz twarz w stronę słońca. Jest ci ciepło i przyjemnie. Czujesz spokój. Delektujesz się chwilą. Myśli przychodzą
i odchodzą, a ty skupiasz się na oddechu, na pysznym napoju, na promieniach słońca na twojej skórze. Wdech i wydech. Jaki przyjemny spokój. Wdech i wydech. To jest właśnie uważność. Koncentracja na tu i teraz, bycie obecnym w danej chwili. 

Uważność  może dawać wiele korzyści. Jest udowodnione, że pomaga ona: 

• zmniejszyć stres i niepokój
• zwiększyć koncentrację i zaangażowanie
• lepiej spać w nocy
• rozpoznać emocje
• doskonalić umiejętności podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów
• komunikować uczucia werbalnie zamiast fizycznie
• zwiększyć zdolność do współczucia.

Cztery aspekty uważności:

• percepcja
• odpuszczanie
• akceptacja
• chwila obecna

Percepcja czyli postrzeganie zdarzenia, sytuacji osoby, które nas stresują mogą wywoływać jeden
z dwóch mechanizmów –chęć walki lub ucieczki. Jest to dobry odruch reakcji w sytuacji realnego zagrożenia, np. spotkania z niedźwiedziem w lesie. Bywa jednak, że to wyobrażona, a nie realna sytuacja nas stresuje i wywołuje reakcję. W uważności nie chodzi o wyparcie wyobrażonej sytuacji
i zastąpienie jej bardziej pozytywnymi, w tym również fałszywymi wyobrażeniami, nie chodzi też
o zaprzeczanie myślom czy obawom, ani o odpędzanie zmartwień. Najważniejsze jest uświadomienie sobie, że branie wyobrażeń za rzeczywistość jest zniekształceniem postrzegania i dowodem nieuważności. Osoba uważna koncentruje się na byciu tu i teraz. 

Odpuszczanie czyli nieprzywiązywanie się. Odpuszczanie nie oznacza lenistwa, nicnierobienia, odcinania się, zaprzeczania itp. Trzeba mieć świadomość, że to nie myśli, emocje, wydarzenia rządzą nami, sterują naszym zachowaniem, lecz, że to my mamy nad nimi władzę i często przyczyniamy się do tego co się dzieje. 

Akceptacja - życie jest zmienne. Sytuacje bywają nieprzewidywalne. W jednej chwili możemy odczuwać radość, szczęście i trzeba się tym cieszyć. Ale należy też pamiętać, iż ten stan przeminie, zmieni się, więc nie trzeba zbytnio się do niego przywiązywać. Dzięki takiej postawie, kiedy nadejdzie lęk, ból, rozczarowanie łatwiej nam będzie się z nimi pogodzić i uznać: niech tak będzie. 

Chwila obecna - koncentracja na chwili obecnej, na tu i teraz, na tym co dzieje się w danym momencie to podstawa. Przeszłość i przyszłość nie istnieją, są wytworem naszego umysłu. Przeszłość już przeminęła, a przyszłość jeszcze nie nadeszła. Istotą uważności jest trwanie w chwili obecnej.

Ćwiczenia dla dzieci i rodziców

Punkty na plecach

Osoba stojąca z zamkniętymi oczami ma  otworzyć się na doznania i informacje płynące ze swojego ciała. Ma całą swoją uwagę poświęcić na wskazanie, ile punktów na plecach jest dotykanych. 

Kosz owoców 

Materiały: różne owoce 

Dziecko próbuje z zamkniętymi oczami kawałków owoców. Za każdym razem powinno rozpoznać owoc i nazwać go.

Szukanie skarbów w piaskowej górze 

Materiały: duża miska z piaskiem, różne małe przedmioty, takie jak: muszle, kamienie, kulki 

Rodzic „zakopuje” w misce z piaskiem „skarby”. Dziecko ma zadanie pogrzebać
w piasku, wyczuć przedmiot i nazwać go.

Znajdowanie muszli 

Materiał: muszle, guziki, kawałki kory, kulki itd. 

Dziecko siedzi i ma zamknięte oczy. Rodzic podaje im różne materiały, których dzieci dotykają. Gdy rozpozna muszlę mówi: „odnalazłem muszlę”. Gdy dziecko dotknie około dziesięć różnych przedmiotów, otwiera oczy i ogląda przedmioty, by sprawdzić ile razy naprawdę znajdowało muszlę.

Kamienie w szklance wody 

Materiały: duża miska z wodą, kamienie 

Rodzic wrzuca kamienie do miski z wodą. Dziecko z zamkniętymi oczami liczy, ile kamieni zostało wrzuconych.

Wąchanie zapachów wiosny 

Materiały: różne materiały dochodzące z przyrody, np. gałązki świerkowe, gałązki jałowca, bratki. 

Rodzic daje dziecku siedzącemu z zamkniętymi oczami do powąchania ww. przedmioty, a dziecko ma rozpoznać je po zapachu.

Opracowały: Joanna Wardacka, Joanna Grabowska

Literatura:

Małgorzata Jakubczak (2010). Rozwijanie uważności na co dzień.Warszawa. Difin SA

Dr Craig Hassedi Dr Richard Chambers (2018). Uważne uczenie się. Zredukuj stres i zwiększ produktywność mózgu, by uczyć się efektywnie. Warszawa. Studio Blok